Kalp Hastalıklarında Erken Tanının Anahtarı: Kardiyak BT ve MR

Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Hastaneleri Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vefa Çakmak, kalp hastalıklarının tanısında son yıllarda giderek önem kazanan Kardiyak BT (Bilgisayarlı Tomografi) ve Kardiyak MR (Manyetik Rezonans) görüntüleme yöntemlerinin sağladığı avantajları anlattı.

PAÜ Hastaneleri Radyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vefa Çakmak yaptığı açıklama da şunları söyledi: “Pandemi döneminde hayatımıza daha sık giren bilgisayarlı tomografi (BT), günümüzde tanı ve tedavi süreçlerinde hayati önem taşıyan bir görüntüleme yöntemi olarak kullanılmaya devam ediyor. Radyasyon içeren bu teknoloji, pek çok organın ayrıntılı şekilde incelenmesini sağlarken, acil durumlarda hızlı teşhis imkânı sunarak hayat kurtarıcı bir rol üstleniyor. Özellikle kanserin tanı ve takibinde, trafik kazaları, beyin kanamaları, kırıklar ve büyük cerrahiler öncesinde önemli bir yer tutuyor. BT ile kalbi besleyen damarların detaylı şekilde görüntülenmesi mümkün hale geliyor. Halk arasında ‘sanal anjiyo’ olarak bilinen bu yöntemle, kalpte işlem gerektiren damar tıkanıklıkları erkenden saptanabiliyor. Böylece hastalar, gereksiz klasik anjiyo işlemlerinden korunuyor. Aynı anda kalp duvarları, kalp içindeki pıhtı ya da tümör gibi oluşumlar ve ritim bozukluğuna neden olabilecek yapılar da değerlendirilebiliyor. Ayrıca, bu çekimler sırasında düşük dozla akciğer görüntülemesi de yapılarak yapısal akciğer hastalıkları, akciğer kanserleri ve göğüs kafesiyle ilgili kemik problemleri de tespit edilebiliyor. Çekim öncesinde hastanın böbrek fonksiyonlarını korumak amacıyla kreatin ve GFR gibi kan testleri yapılıyor. Hastanın mevcut hastalık öyküsü ve ilaç alerjileri sorgulanıyor. Kaliteli bir görüntü elde edebilmek için kalp atım hızının dakikada 70 civarına düşürülmesi gerekebiliyor; bu durumda nabız düzenleyici ilaçlar kullanılabiliyor.

İşlem sırasında hasta monitörize ediliyor, göğüs bölgesindeki metal eşyalar çıkarılıyor ve yaklaşık 10–15 saniyelik nefes tutması isteniyor. Kardiyak BT çekimi 4–10 saniye sürüyor ve görüntülerin değerlendirilip raporlanması genellikle aynı gün içinde tamamlanıyor.”

Doç. Dr. Vefa Çakmak: “Sigara içenler için akciğer durumu net şekilde ortaya konuluyor.”

Bu yöntemin hastada kalp hastalığı, damar tıkanıklığı, akciğer hastalığı veya kanser gibi önemli durumların varlığını veya yokluğunu göstermesi açısından büyük fayda sağladığına değinen Doç. Dr. Vefa Çakmak sözlerine şöyle devam etti: “Özellikle sigara kullanan bireylerde, akciğerin bu durumdan ne derece etkilendiği açıkça görülebiliyor. Böylece, sigara bağımlılarının sıkça sorduğu ‘Acaba kanser miyim?’ sorusuna yanıt bulunmuş oluyor. Uygulamanın herhangi bir zararı bulunmuyor ve kullanılan teknoloji uluslararası standartlara uygun şekilde çalışıyor. Kalp hastalıklarının tanısında bir diğer önemli yöntem olan Kardiyak MR ise, anjiyografi ile tanı konulamayan durumlarda devreye giriyor. Kalp duvarlarının yapısal hastalıkları, kalp kapakçıklarıyla ilgili problemler, demir birikimi gibi daha özel durumların tanı ve takibi için tercih ediliyor. Bu yöntemde radyasyon bulunmuyor. Yaklaşık 25–30 dakika süren bu görüntüleme sırasında hastanın üzerindeki metal eşyalar çıkarılıyor, monitörize ediliyor ve nefes tutma komutlarına uyumu sağlanıyor. Çekim, ilgili hekim istemi doğrultusunda gerçekleştiriliyor ve sonuçlar genellikle bir iş günü içinde hastaya ulaştırılıyor. Hem BT hem de Kardiyak MR görüntülemeleri, uzman ekipler tarafından gerçekleştiriliyor ve elde edilen veriler, tanı sürecinde oldukça değerli bilgiler sunuyor. Bu teknolojiler sayesinde, birçok hastalık erken dönemde saptanabiliyor; gereksiz girişimlerin önüne geçiliyor ve hasta güvenliği en üst düzeyde tutuluyor.”